Wszyscy pewnie znają bajkę Andersena o brzydkim kaczątku, ale nie każdy wie, że jej autor był dyslektykiem. Jako uczeń miał kłopoty z ortografią, mylił litery, a nauka języków obcych była dla niego ciężarem. Podobne problemy przeżywa wiele osób z dysleksją.

 

DYSLEKSJA ROZWOJOWA

to specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym.

 

 

Do tego zespołu należą:

• dysleksja – trudności w czytaniu
• dysortografia – kłopoty z opanowaniem poprawnej pisowni (w tym także nagminne popełnianie błędów ortograficznych, pomimo werbalnej znajomości zasad orograficznych)
• dysgrafia – problem z kaligrafią, czyli tzw. brzydkie pismo, trudne czasami do odczytania przez samego piszącego

• dyskalkulia – zaburzenia zdolności matematycznych – niski poziom rozumowania operacyjnego, kłopoty z pojęciami abstrakcyjnymi np. pojęciem liczby, wielkości

 

Przyczyny tych trudności spowodowane są:

mikrouszkodzeniami tej części kory mózgu, która odpowiedzialna jest za pamięć, rozwój języka, orientację, postrzeganie wzrokowe i słuchowe.

Uwarunkowania tych zaburzeń są wielorakie:

• dziedziczność
• uszkodzenie układu nerwowego (podczas ciąży i porodu o nieprawidłowym przebiegu czy we wczesnym dzieciństwie)
• zaburzenia hormonalne

 

Z badań wynika, że specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu przejawia 3 - 5 dzieci w każdej klasie.

 

DYSLEKSJA – MISTRZYNIĄ PARADOKSÓW

 

• Dysleksję odkryli i opisali lekarze, a nie pedagodzy czy nauczyciele. Jest wymienia w klasyfikacji chorób.
• Dziecko nie ma wady wzroku, a „nie widzi”. Nie ma wady słuchu, a „nie słyszy”.
• Dziecko jest inteligentne, a nie umie nauczyć się czytać i pisać.
• Dziecko uczy się, a jest posądzane o lenistwo.
• Dziecko dużo czyta, a nie potrafi zapamiętać pisowni często powtarzających się wyrazów.
• Dziecko zna zasady pisowni, a robi błędy ortograficzne.
• Dziecko układa własne wiersze, a nie może zapamiętać żadnego ze znanych.
• Wybitnym trudnościom czasem towarzyszą wybitne uzdolnienia.

 

SYMPTOMY

OKRES NIEMOWLĘCY (do 1 roku życia)

• Dziecko nie raczkuje lub mało raczkuje
• Ma trudności z utrzymaniem równowagi w pozycji stojącej
• Ciało układa się asymetrycznie w pozycji siedzącej lub leżącej
• Utrzymują się odruchy pierwotne

 

OKRES PONIEMOWLĘCY (2, 3 lata)

• Dziecko późno zaczyna chodzić, biegać
• Jest nieporadne przy jedzeniu, myciu rąk, układaniu klocków, z trudem zapina duże guziki
• Niechętnie rysuje, nie umie narysować koła w wieku 3 lat
• Późno wypowiada pierwsze słowa (po 1 roku życia) czy zdania (po 3 roku życia)

 

OKRES PRZEDSZKOLNY (5, 6 lat)

• Dziecko jest niezdarne w ruchach
• Ma kłopoty z utrzymaniem równowagi podczas chodzenia po krawężniku
• Z trudem uczy się jeździć na rowerku czy hulajnodze
• Z trudem sznuruje buty
• Źle trzyma ołówek i nieporadnie rysuje
• Z trudem układa puzzle
• Z trudem zapamiętuje wierszyki i piosenki
• Zniekształca wyrazy
• Nie wymienia kolejno nazw pór roku, dni tygodnia
• Nie umie wskazać prawej, lewej ręki

 

OKRES SZKOLNY (klasy I – III)

• Dziecko niechętnie uczestniczy w zabawach ruchowych
• Ma trudności z używaniem nożyczek
• Ma trudności z wyodrębnieniem szczegółów różniących dwa obrazki
• Z trudem wyodrębnia sylaby i głoski ze słów i z trudem syntetyzuje je w wyrazy
• Nie zapamiętuje więcej niż jedno polecenie w tym samym czasie
• Utrzymuje się oburęczność
• Z trudem uczy się tabliczki mnożenia
• Nie pamięta liter
• Myli litery podobne
• Wolno czyta
• Pisze niepoprawnie
• Brzydko pisze, nie mieści się w liniaturze, zagina rogi
• Przekręca złożone wyrazy

 

WARTO PAMIETAĆ!

 

• Bez względu na przyczynę trudności i ich charakter konieczne jest jak najszybsze udzielenie pomocy. Im szybsza pomoc, tym lepsze efekty.
• Dziecku ryzyka dysleksji należy się pomoc ze strony rodziców i nauczycieli. Zakładanie, że dziecko wyrośnie z trudności jest błędem.
• Najlepiej gdy dziecko uczestniczy w zajęciach korekcyjno – kompensacyjnych prowadzonych przez specjalistę terapii pedagogicznej.
• Jeśli trudności utrzymują się, mimo udzielania pomocy, rodzice powinni się udać do poradni psychologiczno – pedagogicznej w celu przeprowadzenia wielospecjalistycznej diagnozy.

 

DEKALOG DLA RODZICÓW DZIECI DYSLEKTYCZNYCH 

(opr.: prof. dr hab. Marta Bogdanowicz)

 

            NIE - "nie czyń bliźniemu, co Tobie niemiłe".

1. Nie traktuj dziecka jak chorego, kalekiego, niezdolnego, złego lub leniwego.
2. Nie karz, nie wyśmiewaj dziecka w nadziei, że zmobilizujesz je to do pracy.
3. Nie łudź się, że dziecko "samo z tego wyrośnie", "weźmie się w garść", "przysiądzie fałdów" lub że ktoś je z tego "wyleczy".
4. Nie spodziewaj się, że kłopoty dziecka pozbawionego specjalistycznej pomocy ograniczą się do czytania i pisania i skończą się w młodszych klasach szkoły podstawowej.
5. Nie ograniczaj dziecku zajęć pozalekcyjnych, aby miało więcej czasu na naukę, ale i nie zwalniaj go z systematycznych ćwiczeń

 

           TAK - "strzeżonego Pan Bóg strzeże"

1. Staraj się zrozumieć swoje dziecko, jego potrzeby, możliwości i ograniczenia, aby zapobiec trudnościom szkolnym
2. Spróbuj jak najwcześniej zaobserwować trudności dziecka: na czym polegają i co jest ich przyczyną. Skonsultuj się ze specjalistą (psychologiem, pedagogiem, logopedą).
3. Bądź życzliwym, pogodnym, cierpliwym przewodnikiem i towarzyszem swego dziecka w jego kłopotach szkolnych.
4. Chwal i nagradzaj dziecko nie tyle za efekty jego pracy, ile za włożony w nią wysiłek. Spraw, aby praca z dzieckiem była przyjemna dla was obojga.
5. Aby jak najwcześniej pomóc dziecku:

• zaobserwuj w codziennej pracy z dzieckiem, co najskuteczniej mu pomaga,
• korzystaj z odpowiedniej literatury i fachowej pomocy nauczyciela - terapeuty (w formie terapii indywidualnej i grupowej),
• bądź w stałym kontakcie z nauczycielem i pedagogiem szkolnym